Hiện nay, các sản phẩm, hàng hóa có nguồn gốc từ nước ngoài đã trở nên phổ biến tại thị trường Việt Nam. Nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng được sử dụng sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, pháp luật đã có những quy định cụ thể về nhãn mác hàng hóa nhập khẩu. Cùng tìm hiểu thông tin chi tiết ngay dưới đây!
Nhãn mác hàng hóa nhập khẩu là gì?
Nhãn mác hàng hóa nhập khẩu là bản viết, bản in, bản vẽ hoặc bản chụp của chữ, hình vẽ, hình ảnh thể hiện trực tiếp trên sản phẩm, bao bì thương phẩm hoặc trên các chất liệu khác được gắn lên sản phẩm khi hàng hóa được nhập khẩu vào Việt Nam. Theo Điều 32 Luật Thương mại 2005 và các quy định tại Nghị định 43/2017/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 111/2021/NĐ-CP), nhãn mác có thể ở dạng dán, in, đính, đúc, chạm, khắc và phải thể hiện minh bạch thông tin về sản phẩm để phục vụ kiểm tra, nhận biết, và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng cũng như của doanh nghiệp nhập khẩu.
Mục đích của nhãn mác hàng hóa nhập khẩu là:
- Cung cấp thông tin về tên hàng, xuất xứ, thành phần, định lượng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn,…
- Đảm bảo minh bạch nguồn gốc và quyền lợi của người tiêu dùng.
- Hỗ trợ cơ quan quản lý trong việc kiểm tra, giám sát chất lượng và xử lý vi phạm.
Nhãn mác hàng hóa nhập khẩu có thể được chia thành hai loại chính:
- Nhãn gốc: là nhãn do nhà sản xuất nước ngoài gắn trên hàng hóa hoặc bao bì hàng hóa.
- Nhãn phụ: là nhãn do tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam in, dán, đính, đúc, chạm trổ hoặc gắn trên hàng hóa, bao bì hàng hóa khi hàng hóa nhập khẩu chưa thể hiện đủ nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt hoặc nhãn gốc sử dụng ngôn ngữ là tiếng nước ngoài.

Các thuật ngữ liên quan đến nhãn hàng hóa nhập khẩu
Khi tìm hiểu quy định về nhãn mác hàng hóa nhập khẩu, bạn cần nắm rõ về các thuật ngữ sau:
Nhãn hàng hóa là phần thể hiện bằng chữ, hình vẽ hoặc hình ảnh, được in, dán, khắc, đúc, chạm hoặc gắn trực tiếp lên hàng hóa, bao bì thương phẩm, hoặc trên chất liệu khác đi kèm với hàng hóa.
Ghi nhãn hàng hóa là việc thể hiện các thông tin cơ bản và cần thiết về sản phẩm trên nhãn, giúp người tiêu dùng nhận biết, lựa chọn và sử dụng; đồng thời hỗ trợ nhà sản xuất, kinh doanh trong việc quảng bá sản phẩm, cũng như giúp cơ quan chức năng kiểm tra và giám sát.
Nhãn gốc là nhãn được nhà sản xuất gắn lần đầu lên hàng hóa hoặc bao bì thương phẩm ngay từ khâu sản xuất.
Nhãn phụ là nhãn bổ sung, thể hiện các nội dung bắt buộc được dịch từ nhãn gốc bằng tiếng nước ngoài sang tiếng Việt và bổ sung các thông tin bắt buộc khác theo quy định pháp luật Việt Nam mà nhãn gốc chưa có.
Bao bì thương phẩm là bao bì chứa hàng hóa và lưu thông cùng hàng hóa, gồm:
- Bao bì trực tiếp: Tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm, định hình hoặc bao bọc kín theo hình khối của hàng hóa.
- Bao bì ngoài: Dùng để đóng gói một hoặc nhiều đơn vị hàng hóa đã có bao bì trực tiếp.
Trách nhiệm ghi nhãn mác hàng hóa của người nhập khẩu
- Doanh nghiệp và cá nhân chịu trách nhiệm ghi nhãn hàng hóa, bao gồm cả nhãn phụ, phải đảm bảo thông tin được ghi trung thực, rõ ràng, chính xác, phản ánh đúng bản chất của sản phẩm (theo Khoản 1, Điều 9, Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
- Tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam có nghĩa vụ ghi nhãn đúng theo quy định về các nội dung bắt buộc được nêu trong Nghị định này (Điểm 4, Điều 9, Nghị định 111/2021/NĐ-CP).
- Đối với hàng hóa nhập khẩu mà nhãn chưa thể hiện hoặc thể hiện chưa đầy đủ các thông tin bắt buộc bằng tiếng Việt, doanh nghiệp phải bổ sung nhãn phụ bằng tiếng Việt để thể hiện đầy đủ các nội dung này, đồng thời giữ nguyên nhãn gốc của sản phẩm. Toàn bộ thông tin trên nhãn phụ bằng tiếng Việt cần tương ứng, thống nhất với nội dung thể hiện trên nhãn gốc (Khoản 3, Điều 7, Nghị định 43/2017/NĐ-CP).
Nhãn mác hàng hóa nhập khẩu cần có những thông tin gì?
Các thông tin trên nhãn mác hàng hóa nhập khẩu được thể hiện tại Điều 10 Nghị định 43/2017 /NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Nghị định 111/2021/NĐ-CP:
Nhãn gốc của hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam bắt buộc phải thể hiện các nội dung sau bằng tiếng nước ngoài hoặc tiếng Việt khi làm thủ tục thông quan:
- a) Tên hàng hóa;
- b) Xuất xứ hàng hóa.
Trường hợp không xác định được xuất xứ thì ghi nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa theo quy định tại khoản 3 Điều 15 Nghị định này;
- c) Tên hoặc tên viết tắt của tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa ở nước ngoài.
c1) Trường hợp trên nhãn gốc hàng hóa chưa thể hiện tên đầy đủ và địa chỉ của tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa ở nước ngoài thì các nội dung này phải thể hiện đầy đủ trong tài liệu kèm theo hàng hóa;
c2) Đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam có nhãn gốc tiếng nước ngoài theo quy định tại các điểm a, b, c khoản 2 Điều này, sau khi thực hiện thủ tục thông quan và chuyển về kho lưu giữ, tổ chức, cá nhân nhập khẩu phải thực hiện việc bổ sung nhãn hàng hóa ghi bằng tiếng Việt theo quy định tại khoản 1 Điều này trước khi đưa hàng hóa vào lưu thông tại thị thường Việt Nam.

Xuất xứ hàng hóa nhập khẩu được ghi như thế nào?
Căn cứ tại Điều 15 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 7 Điều 1 Nghị định 111/2021/NĐ-CP quy định về xuất xứ hàng hóa như sau:
Tổ chức, cá nhân nhập khẩu tự xác định và ghi xuất xứ hàng hóa của mình bảo đảm trung thực, chính xác, tuân thủ các quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa nhập khẩu hoặc các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Xuất xứ hàng hóa ghi trên nhãn thể hiện bằng một trong các cụm từ sau: “sản xuất tại”; “chế tạo tại”; “nước sản xuất”; “xuất xứ”; “sản xuất bởi”; “sản phẩm của” kèm tên nước hoặc vùng lãnh thổ sản xuất ra hàng hóa hoặc ghi theo quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa.
Trường hợp hàng hóa không xác định được xuất xứ thì ghi nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa. Thể hiện bằng một trong các cụm hoặc kết hợp các cụm từ thể hiện công đoạn hoàn thiện hàng hóa như sau: “lắp ráp tại”; “đóng chai tại”; “phối trộn tại”; “hoàn tất tại”; “đóng gói tại”; “dán nhãn tại” kèm tên nước hoặc vùng lãnh thổ nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa.
Tên nước hoặc vùng lãnh thổ sản xuất ra hàng hóa hoặc nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa không được viết tắt.
Vi phạm nhãn mác hàng hóa nhập khẩu bị xử phạt như thế nào?
Trường hợp không có nhãn mác nhập khẩu sẽ bị xử phạt theo quy định tại khoản 7 Điều 14 Nghị định số 127/2013/NĐ-CP như sau:
- Trường hợp tang vật vi phạm có giá trị dưới 30.000.000 VNĐ bị phạt tiền từ 5.000.000 VNĐ;
- Trường hợp tang vật vi phạm có giá trị từ 30.000.000 VNĐ đến dưới 50.000.000 VNĐ bị phạt tiền từ 10.000.000 VNĐ đến 20.000.000 VNĐ.
- Trường hợp tang vật vi phạm có giá trị từ 50.000.000 VNĐ đến dưới 100.000.000 VNĐ bị phạt tiền từ 20.000.000 VNĐ đến 30.000.000 VNĐ.
- Trường hợp tang vật vi phạm có giá trị từ 100.000.000 VNĐ trở lên mà không phải là tội phạm bị phạt tiền từ 30.000.000 VNĐ đến 50.000.000 VNĐ.
Trong trường hợp có nhãn mác nhập khẩu và không đầy đủ thông tin sẽ bị phạt tiền từ 500.000 VNĐ – 30.000.000 VNĐ tùy theo giá trị hàng hóa. Ngoài ra, cơ quan hải quan có thể xem xét bác bỏ ưu đãi C/O, tước quyền tham vấn giá, ấn định giá. Điều này sẽ ảnh hưởng đến các lô hàng sau cũng như hạ mức xếp hạng của Doanh nghiệp nhập khẩu.

Một số lưu ý về nhãn mác hàng hóa nhập khẩu
- Nhãn mác hàng hóa nhập khẩu cần cung cấp đầy đủ thông tin bắt buộc theo quy định.
- Nhãn mác nên viết bằng tiếng Anh hoặc song ngữ. Hoặc cũng có thể viết song ngữ và có dịch tiếng Việt.
- Dán nhãn hàng hóa tại vị trí dễ nhìn thấy trên bao bì sản phẩm. Thông tin thể hiện trên nhãn mác phải đáp ứng quy định về cỡ chữ, hình ảnh, màu sắc.
- Cần chuẩn bị thêm nhãn phụ đầy đủ thông tin để bổ sung trong trường hợp nhãn gốc chưa đủ.
- Nhãn hàng hóa ghi rõ ràng, tránh ghi thông tin chung chung, gây hiểu lầm cho cơ quan kiểm tra cũng như người tiêu dùng.
Nhãn mác hàng hóa nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, thúc đẩy thị trường cạnh tranh lành mạnh. Nhờ những thông tin được ghi rõ ràng, chi tiết trên nhãn mác, người tiêu dùng có thể đưa ra lựa chọn mua sắm phù hợp, đồng thời góp phần thúc đẩy các doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.